Rys historyczny

Polska Ludowa
 

28 stycznia 1945 roku ukonstytuowała się gminna władza samorządowa, która przyjęła nazwę "Komitet Obywatelski". 18 lutego 1945 roku ów Komitet zwołał zebranie, na którym została wybrana Rada Gminna, która wyłoniła ze swego składu 5-osobowe prezydium, na czele z Adolfem Szewczykiem. Nowa rada miała pełne ręce roboty. W Knurowie nastąpiła duża koncentracja wojsk sowieckich, w związku z przygotowywaniem ofensywy w kierunku Rybnika. Należało zapewnić żołnierzom środki żywnościowe oraz zakwaterowanie. Aby je zapewnić mieszkańcy musieli opuścić ponad 50% mieszkań na trzeciej i czwartej kolonii robotniczej oraz wzdłuż obecnej ul. Niepodległości. Sztab wojskowy umieścił swoją siedzibę w budynku zwanym "zamkiem", który został zbudowany przez Gustawa Paczyńskiego. W 1914 roku przebudowany został on na willę dla dyrektora kopalni. Kolejny raz przebudowany, stał się siedzibą NOT-u. Od 8 lutego do 27 marca 1945 roku, kiedy to został wyzwolony Rybnik, Knurów był siedzibą władz powiatowych.

Z chwilą wkroczenia wojsk sowieckich na terytorium Polski zaczął się dramat wielu obywateli, którzy zostali deportowani w głąb ZSRR. W końcowej fazie II wojny światowej deportowano z Górnego Śląska wiele tysięcy ludzi, szczególnie górników. Na ścianie Szkoły Podstawowej nr 2 znajduje się tablica pamiątkowa, na której umieszczono napis: "W hołdzie Ślązakom - ofiarom terroru stalinowskiego prześladowanym w obozach pracy w kraju i w ZSRR w 1945 roku. Stowarzyszenie Pamięci Tragedii Śląskiej".

Już od pierwszego dnia wolności rozpoczęto prace nad usuwaniem szkód i uruchamianiem zakładów przemysłowych. 15 lutego 1945 roku nastąpił pełny dopływ energii elektrycznej do kopalni, co uratowało ją od zatopienia. Już w 1948 roku górnicy kopalni "Knurów" wydobyli ponad milion ton węgla. Przez cały okres PRL-u następował wzrost wydobycia. Przeprowadzono wiele modernizacji i budowy nowych obiektów kopalnianych. Uruchomiono również koksownię i "Lignozę". Zakłady te przeszły wiele zmian organizacyjnych i produkcyjnych w całym okresie Polski Ludowej. Oprócz zakładów pracy uruchomiono pracę urzędów, szkół.

1 stycznia 1951 roku Knurów otrzymuje prawa miejskie, zaś gmina Szczygłowice zostaje rozwiązana. Szczygłowice i Krywałd zostają włączone do nowopowstającego miasta, jako jego dzielnice.

W kwietniu 1951 roku "Concordia" Knurów debiutuje w II lidze. 1 września 1955 roku utworzone zostaje liceum ogólnokształcące w budynku Szkoły Podstawowej nr 2. W lipcu 1961 roku następuje rozruch KWK "Szczygłowice", co przyczynia się do jeszcze większego rozwoju miasta. Gwałtownie przybywa nowych mieszkańców, którzy przyjeżdżają do Knurowa z wielu regionów Polski. Powstają nowe osiedla mieszkaniowe. W 1964 roku zaczęto budować osiedle 1000-lecia Państwa Polskiego. W tym samym roku oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 4 oraz rozpoczęło działalność Przedsiębiorstwo Remontowe Urządzeń Koksowniczych. W 1966 roku oddano do użytku nowy budynek szkolny przy ul. 1-go Maja na liceum ogólnokształcące oraz uruchomiono Szkołę Podstawową nr 5 na osiedlu 1000-lecia PP. Rok później rozpoczyna się historia chóru "Schola Cantorum" przy LO. W 1970 roku rozpoczyna działalność Towarzystwo Miłośników Knurowa. Rok później oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 6 na osiedlu 1000-lecia PP. Rozpoczynają się przygotowania do budowy nowego osiedla, któremu nadano nazwę 30-lecia PRL. W 1977 roku została erygowana parafia NMP Królowej Świata w Szczygłowicach. Cztery lata później, w 1981 roku, erygowano parafię św. Antoniego w Krywałdzie, a w 1983 roku erygowano parafię Matki Boskiej Częstochowskiej na osiedlu 30-lecia PRL. W tym samym roku, tuż obok budującego się kościoła powstaje Szkoła Podstawowa nr 7. Trwa budowa osiedla LWP. W 1985 roku następuje otwarcie Szkoły Podstawowej nr 8 w budynku przekazanym przez KWK "Knurów" przy ul. Szpitalnej. 1 stycznia 1987 roku w Knurowie zostaje utworzony urząd prezydenta (w miejsce naczelnika). Pierwszym prezydentem zostaje Franciszek Nosiadek.