Źródła - Książki, broszury, prasa

Internet to wspaniałe narzędzie, ale nic nie zastąpi tradycyjnej książki. Poniższa lista to wykaz "lektury obowiązkowej" dla wszystkich, którzy chcą pogłębić wiedzę o Knurowie, a szczególnie jego przeszłość. Większość przedstawionych pozycji dostępne są w Miejskiej Bibliotece Publicznej (patrz Biblioteki).

• KNURÓW I KRYWAŁD. KRONIKA NA TLE HISTORII ZIEMI GLIWICKIEJ
  Ks. Alojzy Koziełek
  Wyd. Nakładem Autora, Katowice 1937
   
  
   
   
  W identycznej formie książka została wydana jako IV Tom w cyklu wydawniczym
  Monografie Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku (Katowice 1937)  
   
  
  
  
  Reprint wydany staraniem Towarzystwa Miłośników Knurowa w 1991 r.
  
   
   
   
  Reprint wydany przez Urząd Miasta Knurowa w 2012 r.
  
  W porównaniu do pierwszego reprintu, ten został wzbogacony o suplement przedstawiający współczesny Knurów. (napisany przy współudziale Bogusława Szyguły i Hermana Hojki).
  
  Książka została udostępniona publicznie i można ją przeczytać on-line.
  
  





• KNURÓW MOJE MIASTO
  Praca zbiorowa pod redakcją S. Wilczka, Knurów 1970
  
     





• MATERIAŁY POMOCNICZE DO NAUKI HISTORII REGIONALNEJ
  Część 1: "Stąd nasz ród"
  Część 2: "Lata powstań"
  Część 3: "Między wojnami"
  Część 4: "Lata 1939-1989"
  Herman Hojka
  Wyd. na zlecenie Rady Miejskiej w Knurowie, Knurów 1996
   
       
  





• ZARYS DZIEJÓW KNUROWA
  OD KOŃCA XIII WIEKU DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH
  Herman Hojka
  Wyd. Towarzystwo Miłośników Knurowa, Knurów 2005
   
  
  





• DZIEJE KNUROWA
  Jacek Schmidt
  Wyd. Nakładem Autora, Gliwice 2011
   
  
  





• KNURÓW 700 LAT - ALBUM
  Wyd. Urząd Miasta Knurów, Knurów 2005
   
  
  





• OBLICZA KNUROWA - ALBUM
  Wyd. Urząd Miasta Knurów, Knurów 2009
   
  
  





• PARAFIA W KRYWAŁDZIE 1921-2006
  Maria Grzelewska, Jan Furgoł
  Wyd. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Vectra, Czerwionka-Leszczyny 2006
  
  Publikacja ma formę zeszytu, na 55 stronach znajduje się treść obejmująca historię kościoła, parafii oraz wszystkich obiektów kultu religijnego na terenie krywałdzkiej parafii. Ponadto, zamieszczono w niej 52 fotografie z czasów dawnych i obecnych, większość fotografii jest barwnych.
   
   





• KNURÓW WCZORAJ I DZIŚ
  Jan Furgoł, Marek Wydra
  Wyd. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Vectra, Czerwionka-Leszczyny 2006
  
  Publikacja ma formę albumu, w którym na 90 stronach opublikowano 141 "par" zdjęć z obiektami Knurowa: dawniej i dziś. Publikacji patronuje Towarzystwo Miłośników Knurowa.
  
  Ze wstępu do albumu:
  
  "Album jest najnowszym opracowaniem na temat naszego miasta. Znajdziecie w nim Państwo zdjęcia archiwalne i współczesne, wykonane w okresie od początku XX wieku do chwili obecnej. Pragniemy przy pomocy fotografii pokazać jak zmieniało się nasze miasto na przestrzeni lat. Staraliśmy się możliwie wiernie zarejestrować na współczesnej fotografii te same miejsca, które przedstawiały dawne ujęcia".
   
   





• Knurów. Dzieje parafii MB Częstochowskiej
  Aleksandra Matuszczyk-Kotulska
  Wyd. Parafia MB Częstochowskiej, Knurów 2012
  
  Ze wstępu autorki do książki ("Z serca mieszkańców"):
  
  To pierwsza jak dotąd opublikowana "monografia" dotycząca w całości parafii MB Częstochowskiej w Knurowie. Zawsze w tym miejscu stawiam cudzysłów. Bo tak jak poprzednie moje książki, tak i ta nie pretenduje do pozycji monografii, publikacji wyczerpującej temat do końca. To tyko zarys najważniejszych wydarzeń z historii tej młodej jeszcze parafii dekanatu knurowskiego. W tym roku mija 30 lat od jej erygowania. Wydawać by się mogło, że mało. To jednak ogromna ilość, urodzeń, pogrzebów, wydarzeń, ludzi.
  
  Starałam się napisać książkę, która byłaby popularno-naukową, barwną opowieścią o parafii, ale nie tylko. Zależało mi, by pokazać czym parafianie żyli przez te lata. Nie chciałam, by była to sucha, okraszona tylko datami, pozycja. Zebrałam więc bardzo dużo zdjęć. Niestety, tylko część się tu zmieściła.
  
  (...) Mam nadzieję, że książka spodoba się czytelnikom od najmłodszych do tych, którzy znaczna część historii pamiętają z własnego doświadczenia. Może stanie się pomocna dla kolejnych historyków, którzy zainteresują się wspaniałą historią tej młodej parafii. Parafii, która od początku powstała z [pragnienia serca mieszkańców.
  
  Wywiad z autorką
  ("Ani bułka z masłem, ani flaki z olejem", Przegląd Lokalny nr 33/2012)
  
   
   





• Knurów i Gierałtowice
  Seria: Na Szlaku
  Aleksander Żukowski
  Wyd. Agencja Wydawniczo-Reklamowa Vectra, Czerwionka-Leszczyny 2008
  
  Ze wstępu do przewodnika:
  
  Knurów i Gierałtowice. Te dwie na wskroś śląskie gminy w południowej części powiatu gliwickiego są bezpośrednimi sąsiadami. Wiele je łączy. Chociażby silne przywiązanie do regionalnych tradycji i zwyczajów, zwłaszcza tych związanych z górnictwem węgla kamiennego, ale także z ludową obyczajowością. Podobieństwa wykazują także ich losy historyczne, powszechna i żywa pamięć o powstaniach śląskich, których dorobek przypominają jakże liczne tu pomniki i tablice pamiątkowe.
  
  Ci, którzy dotrą w okolice Knurowa i Gierałtowice, szybko nabiorą przekonania, że trafili do "śląskiego matecznika". Jego autentyczności i kolorytu próżno szukać w większych miastach regionu, które z takim zacięciem eksponują u siebie śląskie dziedzictwo kulturowe.
  
  W przewodniku zamieszczono opisy krajoznawcze wszystkich znakowanych tras turystycznych przebiegających przez tereny tych gmin. Opisano także kilka propozycji dla turystów szukających wyzwań.
   
   





• INWENTARYZACJA KRAJOZNAWCZA WOJEWÓDZTWA KATOWICKIEGO
  ZESZYT 12 - MIASTO KNURÓW
  Piotr Rościszewski, Celina Kotula
  Wyd. Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK, Katowice 1994
   
  





• KRONIKA KOPALNI KNURÓW
  Ignacy Janosz
  Knurów 1994
   
  

  
  




• 100 LAT KOPALNI WĘGLA KAMIENNEGO KNURÓW 1903-2003
  Zespół redakcyjny: Stanisław Dolata, Tadeusz Bujoczek, Bogusław Szyguła
  Wyd. Kopalnia Węgla kamiennego "Knurów", Knurów 2003
   
  

  
  




• 50 LAT LWSM W FOTOGRAFII
  Wyd. LWSM, Knurów 2009
   
  

  
  




• PULVERFABRIKEN MAIFRITZDORF -  FOLLMERSDORF - HEINRICHSWALDE
  - KRIEWALD - JESSEN
  W. GÜTTLER - REICHENSTEIN - SCHLESIEN
  Wyd. Pulverfabrik Maifritzdorf, Berlin 1895
  
  Album wydany dla upamiętnienia 200 rocznicy powstania fabryki prochu Maifritzdorf. Książka zawiera przede wszystkim zdjęcia i rysunki, w tym wiele z fabryki w Krywałdzie.
  
  
  Pobierz i przeczytaj
  
   
  

  
  




• ARCHITEKTURA SAKRALNA
  PROJEKTY I REALIZACJE - MONOGRAFIA
  Adam Lisik
  
  "Praca stanowi w istocie swoiste resume dokonań twórczych Prof. A. Lisika w dziedzinie architektury sakralnej i budownictwa kościelnego. Jest przede wszystkim „albumem projektów i realizacji", którego uzupełnieniem, a konkretniej - komentarzem -są luźne teksty wbudowane w konstrukcję książki: (1) poprzedzające prezentację (refleksje i przemyślenia autorskie) i (2) o charakterze ogólnych uwag syntetyzujących (suplement) - zakończenie prezentacji hirudina. Teksty te stanowią cenne „poszerzenie" części albumowej, nadając jej głębsze niż tylko czysto „warsztatowe" pogłębienie treści intelektualnych. [...] Praca w przyjętej formie i merytorycznej zawartości w pełni podkreśla osobowość jej autora, współkreując zawartość i znaczenie prezentowanych dokonań twórczych. [...] Praca, klasyfikowana jako monografia w przyjętej formie publikacji, formatu, układu tekstu, doboru i układu ilustracji, prezentuje wysoki poziom edytorski. [...]"
  Prof. zw. dr hab. inż. arch. Adam-Maria Szymski
  
  Jeden z rozdziałów ksiązki poświęcony jest kościołowi pw. Matki Boskiej Częstochow-skiej w Knurowie.
  
  Wyd. Politechnika Śląska, Gliwice 2010
  
  
  Pobierz i przeczytaj
  
   
  

  
  




• PIĘKNA MADONNA Z KNUROWA - MATKA PIĘKNEJ MIŁOŚCI.
  OD ZAPATRZENIA I I FASCYNACJI DO KULTU I ZAWIERZENIA
  Bogusław Szyguła
  Wyd. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
  oraz Izba Tradycji KWK "Knurów".
  Knurów, 2009
  
  Publikacja ma formę albumu - oprócz tekstów o historii sześćsetletniej figury, zwiera przede wszystkim mnóstwo zdjęć.
  
   
  

  
  




• KOŚCIÓŁEK ŚW. WAWRZYŃCA
  ŚWIĄTYNIA I JEJ DZIEJE W KNUROWIE I W CHORZOWIE
  Ks. Marek Gwioździk / Magdalena Sontag
  Wyd. Parafia św. Wawrzyńca w Chorzowie, Chorzów 2008
   
  

  
  




• PRZEWODNIK PO ZIEMII RYBNICKO-WODZISŁAWSKIEJ
  Praca zbiorowa w opracowaniu Innocentego Libury
  Wyd. "Śląsk", Katowice 1965
   
  





• ZIEMIA RYBNICKO-WODZISŁAWSKA
  Praca zbiorowa pod redakcją Józefa Ligęzy
  Wyd. "Śląsk", Katowice 1970
   
  





• GLIWICE I OKOLICA. PRZEWODNIK
  Piotr Rościszewski
  Wyd.  COIT oddział w Katowicach oraz PTTK oddział w Gliwicach, Katowice 1993
   
  





• GLIWICE I OKOLICE. PRZEWODNIK TURYSTYCZNY
  Piotr Rościszewski
  Wyd. Urząd Miejski w Gliwicach, Gliwice 2002
   
  





• SZLAKAMI ZIELONEGO ŚLĄSKA
  Przewodnik Turystyczno-Krajoznawczy
  Aleksander Żukowski, Anna Gudzik
  Wyd. Agencja Wydawniczo-Reklamowa "Vectra", Czerwionka-Leszczyny 2002
   

  





• MIASTO Z WIDOKIEM NA WIEŚ
  Materiały sesji naukowej Warszawa, 22-23 maja 1997
  pod redakcją Bożeny Wierzbickiej
  Seria: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami
  pod redakcją dr. Wojciecha Fijałkowskiego
  Wyd. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 2002
  
  Referat naukowy Doroty Głazek pt. "Wieś z widokami na miasto - Knurów"
  na temat tzw. trzeciej kolonii.
   

  

  
  




• WYBRANE PROBLEMY KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENI MIEJSKIEJ
  Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej
  Architektura. Zeszyt 32
  Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1996
  
  Tekst naukowy
  Jarosław Figaszewski
  Trzecia kolonia robotnicza w Knurowie na tle ówczesnych osiedli patronackich.
   
  Tekst zawiera mapki, plany, zdjęcia.
  
  
  Pobierz i przeczytaj
  
   

  

  
  




• Z DZIEJÓW DOMOWYCH POWIATU.
  GAWĘDA O ZIEMI RYBNICKIEJ
  Innocenty Libura
  Wyd. Instytut Śląski w Opolu, Opole 1984
   

  

  
  




• ZATRZYMANE W PAMIĘCI. DAWNY POWIAT RYBNICKI NA POCZTÓWCE
  Marek Gruszczyk
  Wyd. Profil International, Rybnik 2004
   

  

  
  




• SZTUKA WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
  Tadeusz Dobrowolski
  Nakładem Muzeum Śląskiego w Katowicach, Katowice 1933
  Reprint: Muzeum Śląskie w Katowicach, Katowice 1994
   

  

  
  




• SZTUKA GÓRNEGO ŚLĄSKA
  Ewa Chojecka, Jerzy Gorzelik, Irma Kozina, Barbara Szczypka-Gwiazda
  Wyd. Muzeum Śląskie w Katowicach, Katowice 2004
   

  

  
  




• HERBY I PIECZĘCIE MIAST GÓRNOŚLĄSKICH
  (Tom 1, Zeszyt 5)
  Małgorzata Kaganiec
  Wyd. Muzeum Śląskie w Katowicach, Katowice 2004
   

  

  
  




• KOPALNIE WĘGLA KAMIENNEGO W POLSCE
  Adam Frużyński
  Wyd. Księży Młyn, Łódź 2012
  
  Książka opisuje historię górnictwa od średniowiecza po współ-czesność. Autor przybliża Czytelnikom górniczy świat, tłumaczy, czym jest kopalnia węgla kamiennego, zwraca uwagę na społeczny i kulturowy wymiar zawodu górnika, omawia technikę produkcji i organizację górnictwa. Istotną część prezentowanej pozycji stanowi opis kopalni znajdujących się na terenie Polski. [oprawa twarda, 268 stron, liczne zdjęcia].
   
  





• UWIERZYĆ W SIEBIE. DO PRZERWY 0:3
  Jerzy Dudek
  Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2005
  
  Autobiografia  znanego polskiego piłkarza, rodem z Knurowa, który zasłynął brawurową obroną bramki swojej drużyny (FC Liverpool) na mistrzostwach Europy w Stambule w 2005 r., dzięki czemu klub ów zdobył Mistrzostwo Europy w piłce nożnej.
  
  Dudek wspomina m.in. swoje dzieciństwo w Knurowie - Szczygłowicach. Tekst został "okraszony" licznymi zdjęciami.
   
  





• JERZY DUDEK. WYBITNY Z KNUROWA
  Piotr Skorupa
  Wyd. PiSk Piotr Skorupa, Knurów 2013
  
  Z przedmowy autora: W ciągu kilkunastu ostatnich lat wielokrotnie spotykałem się z Jerzym Dudkiem, a tematem naszych rozmów przeważnie były sukcesy i nowe wyzwania. Jeżeli coś szło nie tak, to nie udawaliśmy, że nic się nie stało. Rozmawialiśmy również o trudnych sytuacjach. I to nie tylko w wymiarze sportowym. Te wszystkie wywiady, relacje, felietony oraz zdjęcia ukazywały się na łamach tygodnika „Przegląd Lokalny”. Teraz, przy okazji 60. meczu Jerzego Dudka w reprezentacji Polski, postanowiłem zebrać wszystko w całość i zaprosić czytelników do lektury „Wybitnego z Knurowa”.
   
  





• TAK BLISKA, A JAKŻE DALEKA...
  TRAGICZNA HISTORIA ŚLĄZAKÓW 1944/45
  
  EWA BARTOSZEK, MAGDALENA SKIBA
  Opiekun mgr Dorota Majewska (I LO w Gliwicach)
  Ośrodek KARTA 2004-2005
  
  Praca powstała w ramach IX edycji konkursu adresowanego do młodzieży szkół średnich i gimnazjów "Historia Bliska", organizowanego przez Fundację im. Stefana Batorego oraz Ośrodek KARTA. Temat konkursu brzmiał: "Codzienność w czasie przełomu 1944/1945". Praca otrzymała wyróżnienie I stopnia.
  
  "W powszechnej pamięci o II wojnie i latach tuż po niej — szczególnie pokoleń, które tego czasu nie znają — dominują obrazy kataklizmów, masowych represji, dramatycznego końca okupacji i wyzwalania, które przybrało natychmiast formy nowego zniewolenia. Dominują syntetyczne obrazy, w których trudno jest odnaleźć los poszczególnych regionów i grup, nie mówiąc o losie jednostek i rodzin. Na tle wielkich ruchów tektonicznych historii trudno jest zobaczyć kształt zwykłego życia tamtych lat.
  
  Celem, który stawiamy w obecnym konkursie, jest zbadanie i opisanie na przykładzie najbliższego środowiska: rodziny czy znajomych, własnej miejscowości bądź najbliższej okolicy, jakie formy przybierały owe próby normalnego życia, jak wyglądała ówczesna codzienność widziana przez pryzmat konkretnych ludzkich doświadczeń. Także wtedy szukano stabilizacji i bezpieczeństwa, starano się zaspokajać własne potrzeby, nie tylko na poziomie przeżycia, szukano źródeł nadziei w mało czytelnym, niepokojącym, zagrażającym świecie. Proponujemy zbadanie codzienności tamtego, niecodziennego czasu, także przez wywołanie pamięci najstarszej generacji świadków".
  
  Rozdział II pracy poświęcony jest "czasom przełomu" w Knurowie ("Knurów i okolice"  - str. 5-27).
   
   
  Pobierz i przeczytaj
   
   
  





---





• ZESZYTY KNUROWSKIE
  Kwartalnik wydawany przez Radę Miejską w Knurowie
   
  





• BIULETYN INFORMACYJNY KWK "KNURÓW" (kwartalnik)
   
  





• OFICJALNY INFORMATOR MIEJSKI
   
      
   
      
  
    
  
    





• WYDAWNICTWA (BROSZURY) OKOLICZNOŚCIOWE
  
  
  
   
  
    
  
    
  
  

  
  
  
    
   
  
   
    
  
    
  
  
  
  
  
  

  
  
  

• WYDAWNICTWA STAROSTWA POWIATOWEGO W GLIWICACH
  
    
  
  
  

  
  

  ---

  
  
  

• Materiały publikowane w regionalnej prasie
  Najwięcej informacji o Knurowie można znaleźć w następujących tygodnikach:
   
  "Przegląd Lokalny"
  
  
   
  Archiwum - do pobrania pełne wydania w wersji elektronicznej.
  Lata: 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012
  
   
  "Nowiny Gliwickie"
   
  
   
   
  "Nowiny Rybnickie"
   
  
  
   

  
  

• Artykuły i informacje dot. Knurowa publikowane są także w bezpłatnej gazecie iRG wydawanej w Czerwionce-Leszczynach..
   
  

  
  
  

• Wiele informacji (przede wszystkim historycznych) zostało opublikowanych w dodatku do "Przeglądu Lokalnego" noszącym tytuł "Nasze Forum". Niestety, ostatni numer (25) ukazał się w maju 1998 roku.
   
  

  
  
  

• Przez kilkanaście miesięcy w "Nowinach Gliwickich" informacje o Knurowie były publikowane w specjalnym dodatku "Nowiny Gliwickie w Knurowie". Potem informacje z Knurowa były publikowane w stałym dodatku "Powiat Gliwicki". Aktualnie informacje dot. Knurowa pojawiają się sporadycznie.
   
  

  
   
   
  

• W latach 2006-2007 wydawana była gazeta "Nasze Życie Regionalne", najpierw jako  dwutygodnik (płatna), potem miesięcznik (bezpłatna).
   
  

  
   
   
  

• Informacje dotyczące życia parafialnego i spółdzielczego można znaleźć w informato- rach wydawanych przez poszczególne Parafie i Spółdzielnie Mieszkaniowe. Przykładem takiego periodyku jest "Informator Spółdzielczy" wydawany przez LWSM, a także gazetki parafialne: "U Częstochowskiej na osiedlu", "Królowa Świata",  "U Cyryla i Metodego w Knurowie",  "Gazetka parafii p.w. św. Antoniego w Krywałdzie". 

  
  

  
   
  
   
  
   
  
   
  




• O Knurowie można także poczytać w darmowej gazecie "Wiadomości Powiatu Gliwickiego". Początkowo wydawana jako kwartalnik, obecnie jako miesięcznik.

  
  

  
   
  




• Biuletyn Zakładu Opieki Zdrowotnej w Knurowie (Miesięcznik)
  "Twój Szpital".
  (wydano 31 numerów w okresie 2008-2011).

  
  

  
   
  




---



MULTIMEDIA - Kasety magnetofonowe, płyty winylowe, płyty CD-DVD audio/video





• KOSMICZNE TRAWY
  Śpiewa Dziecięcy Zespół "7"
  Zakładowego Domu Kultury Kopalni Węgla Kamiennego Knurów
  Płyta analogowa - wyd. Pronit PLP - 0084 (1988 r.)
   
   
  
  

  
  
  



• SCHOLA CANTORUM - SERCE KAŻE MI ŚPIEWAĆ
  Kaseta magnetofonowa wydana z okazji 25-lecia Młodzieżowego Chóru Mieszanego (1992 r.)
   
   

  
  
  



• WRAZIDLOKI
  Płyta CD z utworami zespołu folklorystycznego im. Czesława Jasicy
   
   

  
  
  



• WRAZIDLOKI - GWIAZDA BETLEJEMSKA
  Płyta CD z kolędami zespołu folklorystycznego im. Czesława Jasicy (2005 r.)
   
   

  
  
  



• ORKIESTRA KOPALNI WĘGLA KAMIENNEGO KNURÓW
  I JEJ GOŚCIE
  Płyta CD (2005 r.) z utworami z różnych stylów muzycznych. W nagraniu utworów wzięli udział znani i cenieni wokaliści i muzycy wywodzący się z Knurowa (Adam Sobierajski, Bartłomiej Urbanowicz, Michał Gasz, Aleksandra Chodak, Adam Szaruga, Eugeniusz Modliszewski, Andrzej Staciwa, Michał Pradela, Grzegorz Czuchaj).
   
   

  
  
  



• MUZYCZNA KULTURA KNUROWA
  Część 1.
  Wyd. Urząd Miasta Knurów. Centrum Kultury w Knurowie
  Płyta CD (2008 r.) jest próbą ukazania drobnej części potencjału i możliwości drzemiących w knurowskich zespołach i solistach prezentujących różne gatunki muzyczne. Na płycie znajdują się utwory w wykonaniu zarówno osób, które już funkcjonują samodzielnie w świecie kultury ze swoim bogatym dorobkiem, jak również solistów, zespołów dziecięcych, chórów i orkiestr dopiero rozpoczynających drogę muzyczną.
   
   

  
  
  



• MĘSKI ZESPÓŁ WOKALNY CALVI CANTORES
  KRZYŻOWI TWEMU
  Wyd. Stowarzyszenie Calvi Cantores
  Płyta CD (2009 r.) zawierająca 10 utworów.
   
     

  
  
  



• Prezentacja multimedialna Miasta Knurów
  Płyta CD wydana przez Urząd Miasta z okazji 700-lecia Knurowa (2005 r.).
  Bezpłatny dodatek do "Przeglądu Lokalnego" (nr 12/2005).